Jan Paweł II to jeden z nielicznych Polaków, który jest powszechnie znany na całym świecie. Jego pomnik można znaleźć nawet na Malcie. To właśnie z powodu papieża Polaka rozkwitł ruch turystyczny w Wadowicach. O Muzeum w domu rodzinnym Karola Wojtyły zapewne wiecie. Ale jest także działające od zaledwie kilku lat muzeum poświęcone życiu polskiego papieża zlokalizowane w Warszawie – konkretnie na terenie Świątyni Opatrzności Bożej. Muzeum polskiego świętego znajdujące się w kościele? Nie brzmi jak coś zaskakującego, prawda? Tylko że pozory mogą mylić!
Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie pokazuje losy swoich patronów właśnie nie przez pryzmat świętości, ale jako postacie historyczne żyjące w burzliwych czasach, mające duży wpływ na bieg wydarzeń. Poznawanie Wojtyły i Wyszyńskiego z tej perspektywy to naprawdę ciekawe doświadczenie!
Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie czyli Mt 5,14
Osobliwa oficjalna nazwa muzeum (Mt 5,14) może budzić początkowo zdziwienie. Co właściwie oznacza? Jest to siglum biblijne, czuli skrót odsyłający do konkretnego fragmentu Biblii, a konkretnie Ewangelii wg świętego Mateusza. Pod Mt 5,14 napisane jest dokładnie „Wy jesteście światłem świata. Nie może się ukryć miasto położone na górze”. To wskazówka informująca o tym, że muzeum dosłownie góruje nad warszawskim Wilanowem. Ekspozycję zlokalizowano w pierścieniu okalającym ogromną kopułę Muzeum Opatrzności Bożej.
Zwiedzając, poruszamy się po okręgu. Pierwszym elementem widocznym jeszcze przez zobaczeniem eksponatów jest ogromna tarcza zegara nawiązująca do zegara słonecznego na ścianie kościoła, który młody Wojtyła obserwował na co dzień ze swojego okna. Następnie przechodzi się przez jedenaście stref poświęconych różnym etapom z życia Jana Pawła II i Stefana Wyszyńskiego, żeby po zobaczeniu wszystkiego wrócić do punktu wyjścia.
Od razu warto więc zaznaczyć, że w muzeum znajdziesz coś więcej niż zbiór przypadkowych pamiątek i osobistych przedmiotów, które wstawiono do gabloty. Wszystko tu jest logicznie przemyślane, żeby tworzyć spójną całość i realizować konkretne cele edukacyjne.
Tworząc ekspozycję stałą, sięgnięto po rozmaite środki wyrazu działające na różne zmysły. Są tu naturalnie takie typowe muzealia – świadectwo szkolne Karola Wojtyły, archiwalne gazety albo buty. Nie chodzi jednak o oglądanie rzeczy, a poznawanie historii. Dlatego sięgnięto także po wiele multimediów – przede wszystkim nagrań, często odtwarzanych na projektorach w dużej skali. Oprócz tego w niektórych salach zwiedzającym towarzyszy muzyka wpisująca się w nastrój danej epoki albo rekwizyty, takie jak charakterystyczne tarcze używane przez milicję.
Nie brakuje też zrealizowanych z rozmachem instalacji artystycznych – poznając Wyszyńskiego w roli kapelana warszawskich powstańców, przechodzi się wśród wysokich pni drzew (jak w lesie kampinoskim), a poznając bliżej podróże Wojtyły, przechodzi się przez ogromną drewnianą barkę. To wszystko wprowadza w klimat, natomiast głównym źródłem wiedzy są dokumenty historyczne, listy, wspomnienia, zdjęcia, mapy.
Czego dowiesz się dzięki Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie?
Jeśli miałbym wskazać jeden okres historyczny, który w polskich muzeach jest zaprezentowany w najbardziej przystępny sposób, z pewnością byłby to XX wiek. W Gdańsku jest rewelacyjne Europejskie Centrum Solidarności oraz Muzeum II Wojny Światowej, w Krakowie Muzeum Fabryki Schindlera. W Warszawie miejscem tego pokroju jest Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego. Zaskoczenie? Bez wątpienia! Myśląc o muzeach, które mają coś wspólnego z Kościołem, ma się przed oczyma raczej regionalne muzea diecezjalne, gdzie są stare kielichy, drewniane figury ludowych artystów, obrazy Matki Boskiej i skrzypiąca podłoga. Jednak placówka w Muzeum Opatrzności Bożej to jest naprawdę inna liga!
Czy warto iść do muzeum po to, żeby zobaczyć jak papież chodził po górach albo czy lubił grać w szachy? Nic podobnego! Po przejściu przez całą ekspozycję można wyjść z konkretną wiedzą historyczną. Dzięki zwiedzaniu Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie dowiedziałem się na przykład, jaka była struktura wyznaniowa II RP w 1938 roku, w jaki sposób władze PRL próbowały skłócić Wyszyńskiego z Wojtyłą, albo co konkretnie zmienił Sobór Watykański II. Zrozumiałem też, dlaczego Wojtyła jako papież tak biegle władał językami – na świadectwie maturalnym miał piątki z łaciny, greki i niemieckiego!
Dla dociekliwych jest też bardzo dużo drobiazgowej, szczegółowej wiedzy o konkretnych zdarzeniach. Bardzo dokładnie odwzorowany jest na przykład zamach na Jana Pawła II z 1981 roku. Można zobaczyć dokładnie, kto gdzie stał i co się działo minuta po minucie.
Wyszyński urodził się w 1901 roku, czyli na samym początku XX wieku, Wojtyła przyszedł na świat w roku Bitwy Warszawskiej (maj 1920). Ekspozycja muzealna dokumentuje losy obu postaci aż do śmierci papieża w 2005 roku. To ponad 100 lat najnowszej historii, w której ujęte są przemiany społeczne, represje, ważne zdarzenia w Polsce i na świecie, osobiste losy bohaterów, ich rodzin i przyjaciół.
Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie – czy warto?
Nie mam wątpliwości, że Mt 5,14 czyli Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie to miejsce warte odwiedzenia. Na ten moment to jedno z najnowocześniejszych multimedialnych muzeów w Polsce z oryginalną ekspozycją idealnie dopasowaną do architektury budynku, w którym się znajduje.
Chciałbym, żeby ten obiekt był często odwiedzany przez osoby zainteresowane najnowszą historią, ale również przez grupy szkolne. Myślę, że to dobre miejsce do zdobywania rzetelnej wiedzy o dwóch ważnych historycznych postaciach, która powinna zastąpić ogólniki. Muzeum odwiedziłem w minionym tygodniu po raz drugi. Pierwotna ocena pozostaje be zmian.
Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie
Czas zwiedzania: około 1,5 godziny
Moja ocena 9/10
Wpis powstał we współpracy z Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie
