Kreta to jedna z wielu greckich wysp, gdzie można spędzić wakacje. Nie powiem, żeby wyróżniała się jakość szczególnie pod względem klimatu, plaż czy jedzenia. Ma jednak to coś, co sprawia, że można ją postawić przed innymi – niesamowite stanowisko archeologiczne w Knossos – miejsce, które robi ogromne wrażenie!
Knossos na Krecie – co to jest?
Knossos to niewielka miejscowość niedaleko Heraklionu w której przeprowadzono znane na całym świecie wykopaliska archeologiczne, dzięki którym udało się poznać bliżej kulturę minojską. Tak zwany Pałac w Knossos to skomplikowana wielopoziomowa budowla wielokrotnie przebudowywana i rozbudowywana na przestrzeni około 600 lat. Kompleks datuje się na okres 2000-1400 lat przed naszą erą. To oznacza, że budowle są kilkaset lat starsze od drewnianych chatek z Biskupina i ponad 1000 lat starsze od rzymskiego Koloseum. Po licznych trzęsieniach ziemi i najazdach komples popadł w ruinę i na długo został zapomniany. Dopiero na przełomie XIX i XX wieku za odkrywanie tego miejsca wziął się brytyjski archeolog Arthur Evans, który w swoje oskrycia zainwestował mnóstwo czasu i pieniędzy.
Mi osobiście to miejsce spodobało się niesamowicie, gdy będąc dzieckiem zobaczyłem je na zdjęciach przeglądając wielotomową książkę „Sztuka Świata”. Jako dorosły dopiąłem swego i zobaczyłem Knossos na żywo – uważam, że było warto!
Jak zwiedzać Pałac w Knossos?
Dziś obszerny teren stanowiska archeologicznego jest dostępny do zwiedzania i docierają tam tysiące turystów. Z tego co czytam wiele osób robi to na własną rękę jadąc wynajętym samochodem. Ja skorzystałem z gotowej wycieczki autokarowej i uważam tę formę za strzał w dziesiątkę. Dlaczego? Po pierwsze ze względu na przewodnika, który opowiada mnóstwo ciekawostek na temat ruin i kultury minojskiej. Po drugie w pakiecie z wycieczką na stanowisko z Knossos było też zwiedzanie Muzeum Archeologicznego w Heraklionie.
Muzeum w Heraklionie jest znakomitym dopełnieniem zwiedzania stanowiska na powietrzu. W samym Knossos można bowiem zobaczyć fragmenty ścian i kolumn, natomiast w Heraklionie między innymi makietę całego kompleksu, a także zrekonstruowane malowidła naścienne z pałacu oraz całe mnóstwo zabytków ruchomych – glinianych naczyń, figurek, broni, biżuterii. Dopiero zobaczenie Heraklionu i Knossos razem daje pełny obraz epoki brązu na Krecie.
Z tego powodu muzeum absolutnie nie należy odpuszczać. Wyraźnie sugerują to zresztą ceny biletów. Samo wejście na teren parku archeologicznego w Knossos kosztuje 15 euro, natomiast bilet łączony Knossos + Heraklion to 16 euro od osoby.
Czego można dowiedzieć się w Knossos?
Mimo wielu lat prowadzenia badań archeologicznych Knossos to wciąż bardzo zagadkowe miejsce – ze względu na brak wiarygodnych źródeł pisanych z tych czasów. Wiedza o pałacu i jego mieszkańcach wciąż opiera się w dużej mierze na domysłach oraz… mitach i legendach greckich. Nazwa kultury minojskiej (twórców pałacu) pochodzi od króla Minosa (nie mylić z Midasem). Według mitów efektem niewierności jego żony były narodziny potwora Minotaura– człowieka z głową byka, który mieszkał w pałacowym labiryncie i w wolnych chwilach zabijał i pożerał młode dziewczyny i chłopców aż do czasu jak rozprawił się z nim dzielny Tezeusz wyposażony w nić od Ariadny (córki Minosa). Twórcą labiryntu dla Minotaura był natomiast Dedal, który razem z Ikarem ewakuował się z wyspy korzystając z własnoręcznie stworzonych skrzydeł.
Tyle jeśli chodzi o mity. Jak się to ma do rzeczywistości? Cóż, sama konstrukcja pałacu (co widać na makiecie) rzeczywiście przypomina labirynt. Można też powiedzieć, że udowodniona jest teoria o jakimś rodzaju kultu byka, bo ten motyw pojawia się zarówno w malowidłach jak i w formie figurek z rogami czy kształtów niektórych budowli. Co poza tym wiemy na pewno? Prawie nic. Brak obronnego charakteru pałacu według niektórych badaczy wskazuje na fakt, że Minojczycy byli pacyfistami. Inna (raczej niepopularna) teoria głosi, że Pałac w Knossos to nie siedziba władców i centrum życia społecznego, tylko ogromne miejsce kultu zmarłych. Nie ma nawet pewności co do tego, że kolorystka pałacu oraz charakter fresków był taki jak widać na rekonstrukcjach. Krytycy Evansa podkreślają, że za bardzo puścił wodze fantazji i wiele elementów odtworzył po prostu po swojemu.
Ile czasu zajmuje zwiedzanie Knossos?
Zwiedzanie stanowiska archeologicznego z przewodnikiem zajmuje około 2 godzin. Mniej więcej tyle samo należy poświęcić na Muzeum Archeologiczne w Heraklionie. dodając do tego przejazdy i jakąś przerwę na jedzenie robi się z tego wycieczka na cały dzień.
Jedno jest pewne. Będąc na Krecie po prostu trzeba zobaczyć pałac w Knossos. Jeśli tego nie zrobicie na pewno będziecie żałować!
Jeśli interesują Cię także inne greckie wyspy przeczytaj także inne wpisy:
