Wycieczki szkolne do Warszawy to częsty wybór, podobnie jak wycieczki do Krakowa. Stolica przyciąga turystów z całej Polski, jak również turystów zagranicznych. Paradoksalnie znacznie trudniej zwiedzać stolicę mieszkając tam na co dzień. Wielu miejsc zwyczajnie się nie docenia, o niektórych nic nie wie. Czasami brakuje też motywacji, żeby wybrać się do potencjalnie ciekawego muzeum – bo jak nie teraz to później, przecież mam czas, nie muszę się spieszyć. Co innego kiedy jestem w jakimś obcym mieście przez 1 dzień – wtedy najlepiej jak najwięcej i jak najszybciej. Właśnie przez takie podejście nie czuję się ekspertem od warszawskich muzeów i nie ukrywam, że bardziej zapadły mi w pamięć obiekty w innych miastach. Lista poniżej to raczej nie jest spis najatrakcyjniejszych czy najpopularniejszych muzeów w Warszawie. To raczej bardzo subiektywny przegląd, gdzie wybór może wydawać się nieoczywisty.
Muzeum Wojska Polskiego
To moje ulubione muzeum z dzieciństwa! Pomijając już zbiory zgromadzone w środku, to zawsze fascynowały mnie wojskowe pojazdy zgromadzone na zewnątrz. Uwielbiałem oglądać te wszystkie czołgi, samoloty i ogromne armaty. Poza tym podobały mi się zawsze rycerskie zbroje, mundury, kule armatnie, a także obrazy pokazujące zwycięskie bitwy. Dziś muzeum wydaje się nieco archaiczne. Uzbrojenie w gablotach, skromne opisy, brak nowoczesnych form prezentacji jak dotykowe ekrany, nagrania, filmy to wszystko w połączeniu z faktem, że historia polskiej wojskowości kończy się tutaj nie wiedzieć czemu gdzieś w latach 50-tych XX wieku, sprawia, że powinienem się tym muzeum zachwycać. A jednak mam wyraźny sentyment, więc po latach wróciłem tam już ze swoim synem.
W sierpniu 2023 zbiory przeniesiono do nowej lokalizacji na terenie Cytadeli Warszawskiej. Nowy budynek znajduje się obok powstającego Muzeum Historii Polski. To była dobra okazja, żeby nieco odświeżyć i unowocześnić wystawę. Niestety z tej szansy raczej nie skorzystano. Wystawa jest w innym miejscu, ale wciąż jest tak samo przestarzała. Tak samo jak wcześniej uzbrojenie z różnych epok historycznych wsadzono do gablot, żeby ludzie mogli podziwiać za szkłem. Wartość edukacyjna niestety jest znikoma. Fajnie pooglądać, ale dużo na temat historii wojskowości raczej się nie dowiesz.
Muzeum Stacja
Podobny przypadek jak wyżej. Pamiętam je jeszcze z czasów kiedy nazywało się „Muzeum Kolejnictwa”. Bardzo podobały mi się zgromadzone tam gigantyczne makiety z ruchomymi pociągami, a także modele wagonów i lokomotyw w rożnej skali. Dziś nie jest to ani najnowsze ani najbardziej atrakcyjne miejsce dla miłośników kolei, bo jest przecież Kolejkowo we Wrocławiu i w Gliwicach. Z drugiej strony, tutaj podobnie jak w Muzeum Wojska Polskiego jest też skansen – na torach zgromadzone są lokomotywy z różnych okresów, które można obejrzeć z bliska a nawet dotknąć. Mi się oczywiście najbardziej podoba pociąg pancerny! Na plus przemawia też świetna lokalizacja – plac Zawiszy jest przecież blisko II linii metra i Dworca Centralnego.
Muzeum Stacja najlepiej odwiedzić podczas warszawskiej Nocy Muzeów. Wówczas to miejsce ożywa i ze wszystkich stron dosłownie walą tłumy zwiedzających. Można wtedy wchodzić do wnętrz pojazdów, które normalnie są zamknięte, jest nosorożec Rogatek zabawiający dzieci, a także przewodnicy opowiadający ciekawostki związane z historią kolei. Naprawdę warto!
Muzeum Niepodległości
Jedno z najciekawszych muzeów jakie można polecić osobom interesującym się I wojną światową, okresem kształtowania się polskiej państwowości, XX-leciem między wojennym czy postacią Józefa Piłsudskiego. Nie jest tak nowoczesne jak Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, niemniej warto tu przyjść – na przykład 11 listopada.
Więcej na temat tego muzeum piszemy w tym miejscu
Muzeum Powstania Warszawskiego
Stawiane często za wzór, ale dla mnie nie jest wcale takie idealne. W zestawieniu muzeów poświęconych II wojnie światowej ustępuje Muzeum Emalia Oskara Schindlera w Krakowie oraz Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Przez ostatnie lata wystawa trochę się już zestarzała i nie jest takim ewenementem jak w dniu otwarcia placówki. A jednak warto tutaj przyjść, aby lepiej zrozumieć historię Warszawy i sens obchodów 1 sierpnia. Na wystawie zobaczymy nie tylko historię samych walk w z 1944 roku, ale również wiele wartościowych informacji o realiach codziennego życia w okupowanej Warszawie czy o organizacji Armii Krajowej. Śledząc multimedialną ekspozycję możemy przez chwilę poczuć się jak w ciemnych kanałach czy za prowizoryczną barykadą pośród gruzów.
Narodowe Muzeum Techniki
Muzeum z lokalizowane w Pałacu Kultury i Nauki po wielu latach nieprzerwanej działalności ogłosiło upadłość, aby powrócić w nowej odsłonie. Obecnie prezentuje się… skromnie. Nowa ekspozycja obejmuje wystawę na temat komputerów oraz kolekcję różnych pojazdów zwaną trochę na wyrost historią transportu. Oprócz eksponatów są dotykowe ekrany z informacjami do wyklikania, a nawet możliwość zagrania w 2 multimedialne gry. Wierzę, że z czasem pojawi się szersza ekspozycja stała i ciekawe wystawy czasowe.
Muzeum Sportu i Turystyki
To muzeum poświęcone przede wszystkim polskim olimpijczykom oraz paraolimpijczykom i ich sukcesom. Można tu zobaczyć kolekcję pamiątek pucharów i medali, a także wiele archiwalnych zdjęć. Oprócz tego część ekspozycji jest poświęcona ruchowi olimpijskiemu jako takiemu, a także początkom sportu na ziemiach polskich (na przykład pierwszy mecz piłkarski). Muzeum raczej archaiczne. Większość 1000 metrowej ekspozycji to przedmioty w gablotach, niewiele tu nowoczesnych, interaktywnych elementów, a szkoda, bo tematyka ma duży potencjał i można było tu zrobić coś lepszego. Dodatkowo do wizyty nie zachęca lokalizacja z dala od centrum i innych warszawskich atrakcji.
Zamek Królewski w Warszawie
Sam budynek większość osób bardzo dobrze znany – w końcu tuż obok znajduje się Kolumna Zygmunta i Rynek Starego Miasta. Nie każdy jednak decyduje się na zwiedzanie wnętrza. Co tam znajdziemy? Przede wszystkim piękne pałacowe wnętrza z czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego. Bogate wyposażenie stanowią zabytkowe meble, rzeźby, a także obrazy Jana Matejki. Oprócz tego zrekonstruowano tu między innymi gabinet prezydenta II RP Ignacego Mościckiego. W cenie biletu na główną wystawę wliczony jest przewodnik audio. Dla młodszych dzieci wystawa raczej za długa i zbyt nudna.
Muzeum Warszawy
Zlokalizowane na starym mieście muzeum z zewnątrz wygląda niepozornie, jednak w rzeczywistości jest rozległym kompleksem, właściwie labiryntem różnych pomieszczeń zlokalizowanych w kilku połączonych ze sobą kamienicach. Pierwszym mankamentem jest poruszanie się po obiekcie – łatwo się tu zgubić bez pomocy obsługi. Druga kwestia to chaos na ekspozycji. Można odnieść wrażenie, jakby do gablot wsadzono bez większego namysłu wszystkie zabytki, które akurat były na stanie. Tablice informacyjne o tym, jak zmieniała się demografia Warszawy, gliniane garnki, talerze, fajki, szkło, warszawskie pomniki, maszkarony i inne elementy fasady, obrazy z dawną Warszawą – wszystkiego jest tutaj pełno i ten organizacyjny bałagan zamiast zaciekawić trochę przytłacza.
Centrum Pieniądza NBP
Jedno z najciekawszych warszawskich muzeów, a przy tym dostępne do zwiedzania za darmo! Największa wada? Duże kolejki! Natomiast biorąc pod uwagę atrakcyjność tego miejsca nie ma się czemu dziwić. W centrum pieniądza można zobaczyć oczywiście zabytkowe monety (zaczynając od tych ze starożytności), a także nowoczesne banknoty z różnych stron świata. Co więcej oprócz tych, których się dziś używa i używało w przeszłości na wystawie są także banknoty, które nigdy nie weszły do obiegu. Oprócz samego oglądania eksponatów w Centrum Pieniądza można liczyć na sporą dawkę konkretnej wiedzy podanej w przystępnej (często multimedialnej) formie- na temat giełdy, obrotu bezgotówkowego, inflacji, historii bankomatów. Naprawdę wyjątkowe miejsce, które trzeba odwiedzić!
Państwowe Muzeum Archeologiczne
Następna placówka z bardzo wiekową ekspozycją stałą. Można tu znaleźć całe mnóstwo zabytków archeologicznych od okresu paleolitu (czyli jak jaskiniowcy polowali na mamuta), poprzez neolit (gdy jaskiniowcy nauczyli się już uprawiać zboże), poprzez epokę brązu, okres rzymski, wędrówki ludów aż po średniowiecze. PMA dysponuje ogromną ilością narzędzi, broni czy glinianych naczyń. Nie ma tu rzeczy wyjątkowych i efektownych (jak wystawa fresków z Faras w Muzeum Narodowym), ale za to pradzieje ziem polskich pokazane są kompleksowo. A że nie zawsze forma jest atrakcyjna? Jasne, zdaję sobie z tego sprawę, ale wciąż uważam to muzeum za super miejsce.
Warto wspomnieć, że od dłuższego czasu muzeum jest nieczynne ze względu na modernizację budynku. Mam nadzieję, że nowe otwarcie będzie się wiązać także z odświeżeniem ekspozycji!
Muzeum Życia w PRL
Ciekawe muzeum pokazujące realia życia w PRL znajdujące się przy placu Konstytucji. Znajdziemy tutaj między innymi rekonstrukcję przedszkola (w którym można się bawić niektórymi zabawkami), odtworzone mieszkanie z pralką Franią i starym telewizorem, kawiarnię, budkę telefoniczną, Fiata 126p oraz wiele przedmiotów codziennego użytku. Muzeum jest idealne dla dzieci i obcokrajowców, niemniej inni też nie powinni być rozczarowani.
POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich
To bez wątpienia najnowocześniejsze, najbardziej innowacyjne warszawskie muzeum. Ekspozycję przygotowano w taki sposób, żeby pokazać losy Żydów na ziemiach polskich w ujęciu chronologicznym, a także przybliżyć różne aspekty ich działalności. Dzięki temu poznamy takie dziedziny życia jak bicie monet, drukarstwo, zwyczaje weselne, wierzenia czy kuchnię. Na wystawie nie brakuje elementów zrealizowanych z ogromnym rozmachem – odwiedzimy zrekonstruowaną synagogę, dworzec kolejowy, targ, a także przedwojenną ulicę z witrynami sklepowymi i kinem. Nie brakuje elementów interaktywnych. Można tu chociażby skasować bilet kolejowy albo zadrukować kartkę, ale też zatańczyć albo poczytać książkę.
Zwiedzanie muzeum POLIN z dzieckiem jest łatwe i przyjemne, jeśli wybierzemy zestaw audio z trasą rodzinną. W tym wariancie zostajemy poprowadzeni skróconą trasą z pominięciem Holocaustu i powojennych losów polskich Żydów. Ale nawet w tej wersji należy zarezerwować na wizytę ok 2 godzin. Naszym przewodnikiem jest aktor przygotowujący się do filmowej roli, a w tle pojawiają się także inne postacie odgrywające różne sceny – chociażby król Kazimierz Wielki. Czemu nie ma równie ciekawego muzeum ogólnie o dziejach Polski? Nie mam pojęcia.
Najciekawsze muzea w Warszawie – podsumowanie
Podsumowując, chociaż Warszawa jest stolicą i niewątpliwie atrakcyjnym miastem dla turystów, to muzea w Warszawie nie zwalają z nóg. Najcenniejsze zbiory ma oczywiście Muzeum Narodowe i Zamek Królewski, rzecz w tym, że ogromna część to obrazy i inne dzieła sztuki za którymi osobiście nie przepadam. Czasami w zestawieniach i rankingach pojawia się Centrum Nauki Kopernik – fajne miejsce, ale dla mnie to nie jest muzeum. Z myślą o centrach nauki stworzyłem odrębny ranking.
Jest zatem na co popatrzyć w Warszawie, niezależnie od tego czy interesują nas samoloty, pociągi czy archeologia, niemniej większość wystaw powstawała jeszcze w XX wieku. Nowoczesne POLIN oraz Centrum Pieniądza NBP to tylko wyjątek potwierdzający regułę. Nowoczesne wystawy łatwiej paradoksalnie znaleźć gdzie indziej – przede wszystkim w Trójmieście.
